İdrar Tahlili
İdrar tahlili (tam idrar tahlili, idrar analizi) idrar ile yapılan basit ve temel bir incelemedir.
Böbrek fonksiyonları ile ilgili önemli bilgiler sağlar.
Hastayı takip eden hekimin isteği ile laboratuvardan temin edilecek temiz bir kaba,yaklaşık 30-60 ml orta akım idrar
örneği alınır. Orta akım için idrarın ilk kısmının tuvalete yapılması, akış devam ederken kaba örnek verilmesi gerekmektedir.
Mümkünse sabah ilk idrar örneği alınmalıdır, hekim tarafından özellikle belirtilmediği sürece açlık gerekmemektedir.
Alınan örnek ideal olarak bir saat içinde laboratuvara ulaştırılmalı, aksi durumda soğukta muhafaza edilmeli ve laboratuvara örnek alım saati bilgisi verilmeli,teste uygunluğu kontrol edilmelidir.
İdrar tahlili hekim tarafından aşağıdaki başlıkların araştırılması için istenebilir;
*Rutin medikal incelemede, hastaneye yatışta, böbrekler ile ilgili tarama amaçlı,yıllık rutin kontrollerde.
*Çeşitli semptomların incelenmesi için, karın ağrısı, idrar yaparken ağrı,yan ağrısı,ateş, idrarın renginin değişmesi veya kan görülmesi gibi.
*İdrar yolu enfeksiyonu , böbrek enfeksiyonu, böbrek taşı, böbrek yetmezliği, kas yıkımı (rabdomiyoliz) gibi çeşitli tanıların araştırılmasında veya hipertansiyon, diyabet, lupus gibi böbrek hasarına yol açabilen hastalıklarda ilerlemenin, tedaviye cevabın incelenmesi amaçlı.
Kadın ve erkek hastalarda örnek alımında dikkat edilmesi gereken noktalar ise;
Kadın hastalarda vajinal labialar (dudaklar) açılarak üretra etrafındaki deri önden arkaya temizlenmelidir. Bu şekilde vajinal floranın (o bölgedeki yerleşik,
hastalık yapmayan bakteriler ) ve akıntının idrara karışması, özellikle lökositlerin (beyaz kan hücreleri) sonucu etkilemesi önlenecektir.
Sünnetli erkek hastalarda ön temizlik sıklıkla önerilmezken, sünnetsizlerde ön deri temizliği uygun olur.
Kaba örnek veremeyecek bebek ve çocuklarda laboratuvardan temin edilecek erkek ve kız çocuklar için ayrı olmak üzere idrar toplama poşetleri kullanılır,ön temizlik yapılması önemlidir.
İdrar sondası kullanılan hastalarda örneğin sağlık personeli tarafından alınması ve ya hasta yakınının örnek alımı ile ilgili bilgilendirilmiş olması gerekmektedir.
Laboratuvarda idrar örneğinin önce fiziksel özellikleri ( renk, berraklık, koku ) incelenir.
İkinci aşamada idrar stripi ile protein,şeker,lökosit,eritrosit ve çeşitli kimyasal belirteçler araştırılır.
İdrarın santrifüjü sonrası mikroskopta sediment incelemesi yapılır.
Tüm bu veriler Laboratuvar Uzmanı kontrolü sonrası raporlanır.
Hekim tarafından hastanın klinik bulgularıyla birlikte yorumlandığında tanı ve tedavi uygun şekilde planlanacaktır.
Böbrek fonksiyonları ile ilgili önemli bilgiler sağlar.
Hastayı takip eden hekimin isteği ile laboratuvardan temin edilecek temiz bir kaba,yaklaşık 30-60 ml orta akım idrar
örneği alınır. Orta akım için idrarın ilk kısmının tuvalete yapılması, akış devam ederken kaba örnek verilmesi gerekmektedir.
Mümkünse sabah ilk idrar örneği alınmalıdır, hekim tarafından özellikle belirtilmediği sürece açlık gerekmemektedir.
Alınan örnek ideal olarak bir saat içinde laboratuvara ulaştırılmalı, aksi durumda soğukta muhafaza edilmeli ve laboratuvara örnek alım saati bilgisi verilmeli,teste uygunluğu kontrol edilmelidir.
İdrar tahlili hekim tarafından aşağıdaki başlıkların araştırılması için istenebilir;
*Rutin medikal incelemede, hastaneye yatışta, böbrekler ile ilgili tarama amaçlı,yıllık rutin kontrollerde.
*Çeşitli semptomların incelenmesi için, karın ağrısı, idrar yaparken ağrı,yan ağrısı,ateş, idrarın renginin değişmesi veya kan görülmesi gibi.
*İdrar yolu enfeksiyonu , böbrek enfeksiyonu, böbrek taşı, böbrek yetmezliği, kas yıkımı (rabdomiyoliz) gibi çeşitli tanıların araştırılmasında veya hipertansiyon, diyabet, lupus gibi böbrek hasarına yol açabilen hastalıklarda ilerlemenin, tedaviye cevabın incelenmesi amaçlı.
Kadın ve erkek hastalarda örnek alımında dikkat edilmesi gereken noktalar ise;
Kadın hastalarda vajinal labialar (dudaklar) açılarak üretra etrafındaki deri önden arkaya temizlenmelidir. Bu şekilde vajinal floranın (o bölgedeki yerleşik,
hastalık yapmayan bakteriler ) ve akıntının idrara karışması, özellikle lökositlerin (beyaz kan hücreleri) sonucu etkilemesi önlenecektir.
Sünnetli erkek hastalarda ön temizlik sıklıkla önerilmezken, sünnetsizlerde ön deri temizliği uygun olur.
Kaba örnek veremeyecek bebek ve çocuklarda laboratuvardan temin edilecek erkek ve kız çocuklar için ayrı olmak üzere idrar toplama poşetleri kullanılır,ön temizlik yapılması önemlidir.
İdrar sondası kullanılan hastalarda örneğin sağlık personeli tarafından alınması ve ya hasta yakınının örnek alımı ile ilgili bilgilendirilmiş olması gerekmektedir.
Laboratuvarda idrar örneğinin önce fiziksel özellikleri ( renk, berraklık, koku ) incelenir.
İkinci aşamada idrar stripi ile protein,şeker,lökosit,eritrosit ve çeşitli kimyasal belirteçler araştırılır.
İdrarın santrifüjü sonrası mikroskopta sediment incelemesi yapılır.
Tüm bu veriler Laboratuvar Uzmanı kontrolü sonrası raporlanır.
Hekim tarafından hastanın klinik bulgularıyla birlikte yorumlandığında tanı ve tedavi uygun şekilde planlanacaktır.
